Empathic Listening ทักษะที่สำคัญของผู้นำ
Empathic Listening
= ฟังแบบตั้งใจ + สะท้อน + เข้าใจอารมณ์ + ยืนยันความรู้สึก + ตอบกลับอย่างมีสติ
Empathic Listening คือการฟังแบบตั้งใจ เพื่อเข้าใจความรู้สึก มุมมอง และความต้องการที่แท้จริงของผู้พูด ไม่ใช่แค่ฟังข้อมูล ฟังเพื่อตอบกลับ หรือฟังเพื่อหาข้อผิดพลาด
ผู้นำที่ใช้การฟังแบบนี้ จะสร้างความไว้วางใจ ลดความขัดแย้ง และทำให้ทีมรู้สึกปลอดภัยที่จะสื่อสารมากขึ้นอย่างชัดเจน
คุณสมบัติของผู้ฟังที่ดี (Essential Qualities of a Great Listener)
1) เปิดใจ (Open-mindedness)
ไม่รีบตัดสิน ไม่ทำลายความรู้สึกของผู้พูด
ยอมรับว่ามุมมองของเขาอาจแตกต่างจากเรา
2) มีสติ อยู่กับปัจจุบัน (Presence & Mindfulness)
ตั้งใจฟังแบบ “อยู่ตรงนั้นจริง ๆ”
ลดสิ่งรบกวน เช่น โทรศัพท์ ความคิดตัวเอง หรืออารมณ์โต้กลับ
3) สังเกตท่าที/อารมณ์ (Emotional Awareness)
ฟังทั้งสิ่งที่เขาพูดและสิ่งที่เขา ไม่ได้พูด
เช่น น้ำเสียง สีหน้า ท่าทาง น้ำหนักคำพูด
4) เป็นกลางและไม่ใส่อัตตา (Non-defensiveness)
ไม่รีบอธิบายตัวเอง ไม่หาข้อแก้ต่าง
แต่รับฟังเพื่อเข้าใจสถานการณ์จริงก่อน
5) ใส่ใจและแสดงออกอย่างจริงใจ (Genuine Care)
ให้ความรู้สึกกับผู้พูดว่า “สิ่งที่คุณรู้สึกสำคัญกับฉันนะ”
Empathic Listening ทักษะที่สำคัญของผู้นำ
การฟังที่สามารถสร้างความไว้วางใจ ลดความขัดแย้ง และทำให้ทีมรู้สึกปลอดภัยที่จะสื่อสารมากขึ้นอย่างชัดเจน
กระบวนการ Empathic Listening
กระบวนการ Empathic Listening ที่ใช้งานได้จริง 5 ขั้นตอน
- วางสิ่งที่กำลังทำ แล้วให้ความสนใจ 100%
- ใช้ภาษากาย: พยักหน้า Eye contact ที่เหมาะสม ลำตัวโน้มเล็กน้อย
“คุณเล่าเพิ่มได้เลยค่ะ ฉันกำลังฟังอยู่นะ”
ขั้นที่ 2: สะท้อนสิ่งที่ได้ยิน (Reflecting & Clarifying)
- ไม่ใช่ทวนคำ แบบเครื่องจักร แต่สะท้อนแบบเข้าใจความหมาย
- “ถ้าฉันเข้าใจถูก คุณรู้สึกว่า…”
- “คุณหมายความว่าแบบนี้ใช่ไหมคะ”
- สิ่งนี้ช่วยลดความเข้าใจคลาดเคลื่อน และทำให้ผู้พูดรู้สึกว่าเราใส่ใจจริง
ขั้นที่ 3: ฟังความรู้สึกที่อยู่ใต้คำพูด (Listening for Emotions)
- ถามคำถามเชิงอารมณ์ เช่น
- “ตอนนั้นคุณรู้สึกยังไงคะ”
- “สิ่งนี้กดดันคุณมากใช่ไหม”
- การถามแบบนี้ทำให้ผู้นำเข้าใจรากของปัญหา ไม่ใช่แค่อาการภายนอก
ขั้นที่ 4: ยืนยันคุณค่าและความรู้สึก (Validate Emotions)
- ขั้นตอนนี้สำคัญมาก เพราะทำให้ผู้พูดรู้สึกถูกเข้าใจ ไม่โดดเดี่ยว
- “ความรู้สึกแบบนั้นเป็นเรื่องปกติเลยค่ะ”
- “เหตุการณ์นี้มันหนักจริง ๆ นะคะ ฉันเข้าใจเลยว่าทำไมคุณถึงเครียด”
- Validation ไม่ได้หมายความว่า “เห็นด้วยทุกอย่าง”
- แต่หมายถึง “ฉันรับรู้ความรู้สึกของคุณ”
ขั้นที่ 5: ตอบกลับด้วยความตั้งใจ (Intentional Response)
- หลังจากฟังครบแล้ว จึงค่อยตอบ ไม่ใช่รีบตอบทันที
- รูปแบบการตอบอาจเป็น:
- ให้ข้อเสนอแนะ
- ช่วยคิดทางเลือก
- ตั้งเป้าร่วมกัน
- หรือเพียงแค่เป็น “ผู้ฟัง” ถ้าผู้พูดต้องการเพียงระบาย

